ناظر اقتصاد : اندونزی، کشوری متشکل از صدها جزیره و با جمعیت حدود ۲۶۰ میلیون نفر، جزو اقتصادهای نوظهور جنوبشرق آسیا محسوب میشود و در سالهای اخیر سیاستهای متعادل دولت این کشور سبب شده نرخ رشد اقتصادی به بالای ۵ درصد برسد. البته اقتصاد اندونزی مانند دیگر اقتصادهای نوظهور با چالشهای گوناگونی مواجه است. بانک مرکزی این کشور معتقد است نرخ رشد اقتصاد در سه ماه سوم سالجاری میلادی تحتتاثیر بازی های آسیایی جاکارتا پالمبانگ رشد بالاتری خواهد داشت و از جنبههای گوناگون، بازیها اثرات کوتاهمدت و بلندمدت مثبتی بر اقتصاد این کشور دارند. البته عملیات آمادهسازی برای برگزاری این بازیها نیز یک عامل رونق اقتصادی در ماههای گذشته بوده است. بازی های آسیایی که اکنون در اندونزی در جریان است و تا دوم سپتامبر یعنی حدود دو هفته دیگر ادامه خواهد داشت مانند بازیهای دریایی سال ۲۰۱۱ که در این کشور برگزار شد، به رشد اقتصاد استان سوماترا کمک میکند. توسعه زیرساختها بر تعداد فرصتهای شغلی میافزاید و نیز بخش گردشگری رونق یافته است و اگر دولت و شرکتهای فعال در این بخشها، سیاستهای مناسب اتخاذ کنند تاثیر این بازیها بلندمدت خواهد بود.
در سالهای اخیر دولت و بخش خصوصی اندونزی توجه ویژهای به بخش گردشگری داشتهاند و هدف این بوده که این بخش یک ستون رونق کل اقتصاد باشد. در حالحاضر در استان سوماترا، بخشهای معدن، ساخت و ساز، تولید کارخانهای و تجارت منبع درآمد برای مردم و دولت هستند و نقش بخش گردشگری آن اندازه که باید بزرگ نیست. بنابر اعلام دفتر مرکزی آمار اندونزی نرخ رشد اقتصادی استان سوماترا در سه ماه دوم سالجاری میلادی ۶ درصد بوده که ۰.۷ درصد بالاتر از مدت مشابه سال قبل است. کارشناسان اقتصادی همواره تاکید کردهاند که کشورهایی نظیر اندونزی ظرفیتهای بالا برای رونق اقتصاد دارند، اما بهرهگیری از این ظرفیتها مستلزم سیاستگذاری مناسب با دیدگاههای بلندمدت است. در بازی های آسیایی جاکارتا، تیمهای ورزشی از ۴۵ کشور آسیایی حضور دارند و این بزرگترین رویداد ورزشی آسیاست. در سال ۱۹۶۲ نیز اندونزی میزبان این بازیها بود، بنابراین میزبانی این رویداد برای اندونزی اتفاق تازهای نیست. میزبانی رویدادهای بزرگ چه سیاسی و اقتصادی باشد چه ورزشی، به آمادگی کامل نیاز دارد و آسان نیست. فراهم کردن مقدمات نظیر زیرساختها، حمل و نقل، مواد غذایی و نوشیدنی، برقراری امنیت و پیشبینی رویدادهای طبیعی، به مدتها برنامهریزی نیازمند است. برای مثال دولت اندونزی برای آمادگی برای برگزاری بازی های آسیایی امسال باید به ساخت و نوسازی زیرساختها از جمله آپارتمانهای جدید برای ورزشکاران میپرداخته و به دهها هزار نیروی پلیس و نیروهای امنیتی آموزشهای لازم داده میشده است.
اما برگزاری این رویدادها در کنار چالشهایی که دارد فرصتهای مثبت اقتصادی برای کشور برگزارکننده بهوجود میآورد. نخستین تاثیر مثبت، ایجاد تصویر مناسب بینالمللی است و هنگامی که رویداد با موفقیت برگزار میشود توانایی کشور برگزارکننده در حوزههای مختلف به اثبات میرسد و اعتماد جهانی به آن افزایش پیدا میکند. از سوی دیگر از قبل از برگزاری رویداد ورزشی تا مدتها پس از آن، کسب و کارهای گوناگون فعالیت بیشتری دارند زیرا باید از هر جهت آمادگیهای لازم پدید آید بهویژه بخش خدمات رونق پیدا میکند.
با آنکه بخش گردشگری در اندونزی رونق دارد اما برگزاری مسابقات آسیایی تاثیری بسیار مهم و پایدار در معرفی جاذبههای گردشگری بینظیر این کشور خواهد داشت. البته تمامی فواید حاصل از برگزاری یک رویداد ورزشی بزرگ تنها در صورتی برای کشور برگزارکننده ایجاد میشود که دولت و بخش خصوصی برنامهریزیهای مناسبی داشته باشند. بر همین مبناست که دیدگاههای مختلف درباره سودمندی یا زیان برگزاری رویدادهای ورزشی مطرح شده است. در واقع کارشناسان معتقدند همهچیز به برگزاری موفقیتآمیز مسابقات و آمادگی دولت و بخش خصوصی کشور برگزارکننده وابسته است. در سطح ملی اگر اندونزی بتواند این مسابقات را با موفقیت برگزار کند برند ملی آن در سطح جهان ارتقا پیدا خواهد کرد. صدها رسانه بزرگ این رویداد را پوشش میدهند و با دقت زوایای آشکار و پنهان آن را برای مردم جهان بازگو میکنند. برگزاری درست مسابقات عملا روشی بسیار کمهزینه برای تبلیغ تواناییهای کشور برگزارکننده است. کمتر کشوری مانند اندونزی دارای تنوع زیستمحیطی است. دولت اندونزی قصد دارد در دوره برگزاری مسابقات، از فرصت استفاده کرده و این تنوع بینظیر را به رخ جهان بکشد. طبیعی است که این اقدام تاثیرات بزرگ و بلندمدتی بر صنعت گردشگری اندونزی و درآمدهای دولت دارد و میتواند منابع درآمدی این کشور را تنوع ببخشد.
طی دو هفته مدت برگزاری مسابقات آسیایی، قهرمانان از آسیا، مهمانان ویژه، علاقهمندان به مسابقات، خبرنگارها و دیگران به اندونزی سفر میکنند. همچنین مسافران از کشورهای غیرآسیایی به این کشور سفر خواهند کرد و در فرصت بهدست آمده، مناطق مختلف اندونزی را میبینند. نکته دیگر این است که دولت اندونزی قصد دارد طی مدت برگزاری مسابقات، سمینارهای تجاری و نمایشگاههای مختلف اقتصادی برگزار کند و این به معنای فرصت طلایی برای شرکتهای این کشور است. سرمایهگذاران و کارآفرینان علاقهمند به فعالیت در اندونزی در دوره برگزاری مسابقات میتوانند با شرکتهای اندونزیایی به تعامل پرداخته و قراردادهای تجاری منعقد کنند.
در ماههای اخیر سرعت اجرای پروژههای زیرساختی بیشتر شده و این نوع پروژهها صرفا در شهرهای جاکارتا و پالمبانگ اجرا نمیشوند. اندونزی پیشبینی کرده تحتتاثیر مسابقات امسال بر حجم فعالیتهای اقتصادی کل کشور افزوده میشود، در نتیجه پروژههای زیرساختی از جمله حمل و نقل تعریف و بهاجرا گذاشته شده است. به تدریج و همزمان با اثرگذاری این مسابقات بر بخشهای مختلف اقتصاد اندونزی، پروژههای جدید با منابع درآمدی که از رونق بخش گردشگری و دیگر بخشها حاصل میشود اجرا خواهد شد. رئیسجمهوری اندونزی در سخنرانی خود در مجلس این کشور، برگزاری بازیهای آسیایی را فرصتی طلایی برای به اعجاب واداشتن جهان توصیف کرد و گفت: «پس از یک انتظار ۵۶ ساله، این دومینبار است که اندونزی میزبان بازی های آسیایی است. اندونزی برای استقبال از ۱۱ هزار ورزشکار و ۵۵۰۰ مقام از کشورهای مختلف آمادگی دارد و از این مسابقات برای معرفی بهتر کشور استفاده خواهد شد.» بسیاری از کارشناسان معتقدند دولت اندونزی به اهداف خود از این مسابقات دست پیدا خواهد کرد، البته ضروری است دولت رویکرد توسعه فراگیر را در دستور کار خود قرار دهد طوری که همه مردم از فواید برنامههای توسعهای بهرهمند شوند. توسعه زیرساختها در شهرهای متوسط و کوچک و افزایش سرمایهگذاریها میتواند به رشد فعالیتهای اقتصادی در اینگونه شهرها کمک کند و سبب شود ظرفیتهای کمنظیر اندونزی معرفی شود. دولت و بخش خصوصی اندونزی نباید فراموش کند که تغییراتی در ساختارهای تجاری و سرمایهگذاری جهان رخ داده و اقتصادهای نوظهور که به سرمایه گذاری خارجی وابستگی شدید دارند از این تغییرات لطمه میبینند، بنابراین ضروری است منابع درآمدی متنوع شود.