ناظر اقتصاد : با توجه به اینکه نیمی از تولیدات نفت در جهان توسط نفتکشها از گلوگاههای ثابت دریایی حمل میشود، انسداد این گلوگاهها، حتی به صورت موقت میتواند به افزایش قابل توجه هزینههای کل انرژی منتهی شود. بنابراین گلوگاههای حملونقل نفت در جهان، بخش حیاتی از امنیت انرژی جهان هستند. برخی از معروفترین گلوگاههای دریایی عبارتند از: تنگه هرمز، تنگه مالاکا و کانال سوئز.
طبق گزارش رویترز، در سال ۲۰۱۶، تنگه هرمز با انتقال ۱۸.۵ میلیون بشکه نفت در روز مهمترین گلوگاه در کره زمین برای انتقال نفت بوده است. این رقم ۳۰ درصد از کل ترانزیت نفت در جهان از طریق دریا را شامل میشود. در نیمه نخست سال ۲۰۱۸ حجم نفت جابجا شده از این تنگه به حدود ۱۷.۴ میلیون بشکه در روز رسیده است.
تنگه هرمز، آبراهی است که خلیج فارس را به دریای عمان متصل میسازد. و بیشتر نفت صادراتی عربستان، ایران، امارات، کویت و عراق از طریق این تنگه به بازارهای جهانی صادر میشود. بزرگترین مقاصدی که نفت آنها از تنگه هرمز عبور میکند کشورهای چین، ژاپن، هند، کره جنوبی و سنگاپور میباشند. قطر حدود ۱۰۵ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی مایع از این تنگه در سال صادر میکند. که این مقدار حجم قابل توجهی از تجارت گاز طبیعی مایع در جهان است.
امارات متحده عربی و عربستان سعودی از سال ۲۰۰۷ میلادی طرحهایی را برای انتقال نفت از طریق خطوط لوله با هدف دور زدن تنگه هرمز تهیه کردند که در سال ۲۰۱۲ بخشی از آنها اجرایی شد. بر این اساس، در حال حاضر این دو کشور دارای خطوط لوله فعال برای انتقال ۶.۶ میلیون بشکه نفت در روز هستند. البته ظرفیت خالی این خط لولهها حدود ۳.۹ میلیون بشکه اعلام شده است.
البته، عربستان سعودی خط لوله غیرفعالی نیز در اختیار دارد که از خاک عراق عبور میکند ولی پس از حمله عراق به کویت از مدار بهرهبرداری خارج شده است. همچنین عربستان طرحهایی را برای احداث خطوط لوله در سالهای گذشته شروع کرده است که اطلاعاتی از سرنوشت این طرحها منتشر نشده است. با این حال توان بالفعل عربستان در استفاده از پتانسیلها مشخص نیست. بنابراین میتوان پیشبینی کرد با بسته شدن تنگه هرمز بازار جهانی نفت حداکثر با کمبود ۱۳.۵ درصدی مواجه میشود اما آنچه مشخص است، با بسته شدن تنگه هرمز، قیمت نفت، نه فقط به خاطر بالا رفتن هزینه حملونقل بلکه به علت بار روانی ایجاد شده در بازار افزایش قابل توجهی را شاهد خواهد بود.