ناظر اقتصاد: در این گزارش به تحلیل بازار نفت در هفته چهارم اردیبهشت ۹۸ به همراه تغییرات مهم در این بازار و چشم انداز آن پرداخته می‌شود.
مقدمه تحلیل بازار نفت در هفته چهارم اردیبهشت ۹۸
نگرانی از افزایش ریسک‌های ژئوپلیتیک در خاورمیانه، عاملی بود که در ساعاتی از معاملات روز جمعه باعث عبور نفت از مرز ۷۳ دلار بر بشکه شد. تشدید تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران ریشه افزایش نگرانی از کاهش عرضه نفت خام به بازار و رشد قیمت‌ها ارزیابی می‌شود. پس از لغو معافیت‌ها برای خریداران نفت خام ایران، افت عرضه نفت خام ایران به کاهش تولیدی که از ابتدای ژانویه امسال از سوی اوپک پلاس جریان دارد، دامن زد و به آن عمق بیشتری بخشید.
در عین حال، افزایش تنش‌ها در خاورمیانه به‌عنوان یکی دیگر از نتایج تقابل آمریکا با ایران، تداوم رشد قیمت در بازار نفت را باعث شد. این دو عامل باعث شدند «نگرانی از کند شدن رشد اقتصاد جهانی و افت تقاضای نفت خام زیر سایه جنگ تجاری آمریکا و چین» و همچنین «رشد ذخایر نفت خام تجاری آمریکا»، به عنوان سیگنال‌هایی جدی برای ورود خرس‌ها به بازار نفت و فشار به قیمت طلای سیاه، خنثی شوند.
اهم تغییرات روزانه بازار نفت در هفته چهارم اردیبهشت ۹۸
روز دوشنبه هر بشکه نفت خام وست تگزاس آمریکا «WTI» طی معاملات نخستین روز هفته جدید بازار جهانی ۱.۳ درصد افزایش یافت و به سطح ۶۱ دلار رسید. همزمان برنت نیز به قیمت ۷۰.۲ دلار به ازای هر بشکه به فروش رفت. در پی آسیب دیدن دو تانکر نفت عربستان در حادثه یکشنبه بندر فجیره امارات، نگرانی‌ها از افزایش تنش‌ها در تنگه استراتژیک هرمز بالا گرفت و نفت صعودی شد. هنوز گروهی حادثه یاد‌شده را بر عهده نگرفته و ریسک‌های غیراقتصادی در منطقه گسترش یافته است.
روز سه‌شنبه هر بشکه نفت خام وست تگزاس آمریکا به بهای ۶۱.۸ دلار به فروش رسید. دوشنبه و در پی فراگیر شدن خبر صدمات وارده به نفتکش‌های عربستانی در بندر فجیره بهای نفت تا ۶۳ دلار نیز رشد کرد. با این حال اعلام تعرفه‌های تلافی‌جویانه چین روی کالاهای آمریکایی چشم‌انداز تقاضای نفت را کاهش داد و منجر به اصلاح قیمت طلای سیاه شد.
روز چهارشنبه هر بشکه نفت خام وست تگزاس آمریکا به بهای ۶۲ دلار به فروش رفت. افزایش سطح ذخایر نفت آمریکا اثر تنش‌های سمت عرضه طلای سیاه را خنثی کرد و منجر به دومین افت متوالی بهای نفت شد. سه‌شنبه شب موسسه نفت آمریکا اعلام کرد که برخلاف انتظار کاهش ۸۰۰ هزار بشکه‌ای، هفته گذشته موجودی‌های تجاری این کشور بیش از ۸.۶ میلیون بشکه افزایش یافته و به سطح ۴۷۷.۸ میلیون بشکه رسیده است.
بهای هر بشکه نفت خام آمریکا در ادامه سیر صعودی خود در روز جمعه به ۶۲.۷ دلار رسید. با وجود اینکه بازار نفت بر اثر افزایش اختلافات چین و آمریکا و وضع تعرفه‌های متقابل تجاری، تحت فشار تقاضاست، اما تنش‌های خاورمیانه بازیگردان اصلی صعود نفت ماند. پس از حمله حوثی‌های یمن به خط لوله نفت عربستان در میانه هفته قبل، سعودی‌ها روز پنج‌شنبه در پی تلافی برآمدند.
با ادامه تنش‌ها در این منطقه نفت‌خیز، بهای طلای سیاه که تحت فشار مناقشات تجاری چین و آمریکا بود، طی دو روز پنج‌شنبه و جمعه حدود ۴ درصد جهش کرد. حتی افزایش غیرمنتظره موجودی نفت آمریکا که معمولا از مجرای کاهش تقاضا قیمت‌ها را تحت فشار می‌گذاشت، نتوانست از سرعت پیشروی نفت در دو روز پایانی هفته جلوگیری کند. باید افزود که اعلام تعداد دکل‌های فعال در شامگاه جمعه قیمت‌ها را متاثر خواهد کرد.
چشم انداز نفت
حمله هوایی عربستان سعودی به یمن در پاسخ به حمله روز سه‌شنبه هواپیماهای بدون سرنشین حوثی‌ها به دو ایستگاه پمپاژ نفت متعلق به شرکت آرامکو، سیگنالی از افزایش تنش در خاورمیانه بود. در عین حال ورود ناوهای هواپیمابر و انتقال بمب‌افکن‌های بی۵۲ به منطقه خاورمیانه، عاملی برای افزایش ریسک‌های ژئوپلیتیک بود از همین رو کارشناسان بازار، خطرات کاهش عرضه را در شرایط فعلی بسیار بالا ارزیابی می‌کنند.
تمام این تنش‌ها با احتمال درگیری نظامی میان ایران و آمریکا و افزایش تنش‌ها در قلب تپنده تولید نفت دنیا بالا گرفته است. با این حال روز گذشته بلومبرگ گزارش داد که دونالد ترامپ به یک منبع آگاه اعلام کرده است قصد درگیری نظامی با ایران را ندارد. در ادامه این گزارش به نزدیک بودن آغاز رقابت‌های انتخاباتی سال ۲۰۲۰ اشاره و تاکید شده است: یکی از شعارهای انتخاباتی ترامپ در دور قبل خروج آمریکا از خاورمیانه و شروع نکردن یک جنگ تازه در این منطقه بوده بنابراین بعید است در آستانه دور جدید انتخابات، ترامپ روی این شعار انتخاباتی خود پا بگذارد. به این ترتیب به نظر می‌رسد ترامپ نسبت به آغاز یک نزاع جدید در خاورمیانه، محتاط عمل خواهد کرد. این پیش‌بینی در حالی وجود دارد که شنیده‌ها حاکی از آن است که در داخل دولت ترامپ، اختلاف نظرها بر سر اتخاذ سیاست واحد در مقابل ایران بالا گرفته است.
«تقاضای جهانی نفت خام نسبت به قبل با روند کندتری رشد خواهد کرد.» این چشم‌انداز آژانس بین‌المللی از سمت تقاضا است که با در نظر گرفتن رکود اقتصادی در آسیا پیش‌بینی شده است. این موسسه بین‌المللی در کنار هشدار نسبت به کاهش تقاضا، نسبت به کاهش چشمگیر عرضه نفت زیر سایه تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران نیز هشدار داده است. به گزارش بلومبرگ، در تازه‌ترین گزارش هفتگی IEA، چشم‌انداز این سازمان از تقاضای جهانی نفت خام برای نخستین بار از اکتبر کاهش یافته است.
در نتیجه آژانس بین‌المللی انرژی انتظار دارد ذخایر جهانی نفت خام به شکلی قابل توجه در طول سه ماه نخست سال جاری افزایش داشته باشد. با این حال این گزارش تاکید می‌کند این رشد ذخایر با ورود به فصل رانندگی و تشدید تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران، به شدت کاهش خواهد یافت. آژانس انتظار دارد تولید روزانه نفت خام ایران، در ماه جاری به کمترین سطح از زمان جنگ ایران با عراق در دهه ۸۰ میلادی برسد.
