ناظر اقتصاد: در پایان معاملات بازار بورس در هفته چهارم اردیبهشت ۹۸ ، شاخص کل با ۳۲۶ واحد کاهش نسبت به هفته قبل، به رقم ۲۱۱۰۱۸ واحد رسید. شاخص بازار اول با ۱۲۳۸ واحد کاهش به رقم ۱۵۸۳۷۳ واحد بالغ گردید و شاخص بازار دوم با ۴۰۲۵ واحد افزایش عدد ۴۰۶۴۵۵ واحد را تجربه کرد و به این ترتیب شاخص بازار اول ۰.۷۸ کاهش و شاخص بازار دوم با ۱ درصد افزایش نسبت به هفته قبل همراه شدند.
در ۵ روز کاری بازار بورس در هفته چهارم اردیبهشت ۹۸، ارزش کل معاملات اوراق بهادار به ۵۹۱۵۴ میلیارد ریال بالغ شد که نسبت به هفته قبل ۲۴ درصد کاهش یافته است. در ضمن تعداد ۲۰۳۴۸ میلیون انواع اوراق بهادار در بیش از ۱ میلیون و ۴۱۴ هزار دفعه مورد معامله قرار گرفت و به ترتیب ۳۳ درصد و ۲۴ درصد کاهش را نسبت به هفته گذشته تجربه کردند. این درحالی است که تعداد ۳۹۸ میلیون واحد از صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس تهران به ارزش کل بیش از ۴۳۳۱ میلیارد ریال مورد معامله قرار گرفت و به ترتیب با ۲۷ درصد و ۲۷ درصد افزایش نسبت به هفته گذشته همراه شدند.
همچنین در بازار بدهی که اوراق مشارکت، گواهی سپرده و صکوک معامله می شود، تعداد ۱ مییون و ۱۰۰هزار برگه اوراق مشارکت به ارزش کل بیش از ۱۰۴۸ میلیارد ریال معامله قرار گرفت و و به ترتیب با ۱۵ درصد و ۱۵ درصد افزایش نسبت به هفته گذشته همراه شدند.
شاخص کل بازار بورس در هفته چهارم اردیبهشت ۹۸
شاخص کل بورس تهران پس از تجربه یک روند متلاطم در هفته قبل، سرانجام حدود ۰.۱۵ درصد عقب نشست. به طور کلی، معاملات سهام طی هفته چهارم اردیبهشت ۹۸ عمدتا در سایه تنش‌های منطقه‌ای و تلاطم قیمت‌های جهانی دنبال شد. این دو عامل که شاخص کل سهام را تا یکشنبه گذشته تحت فشار گذاشته بود، در ادامه جریان هفتگی معاملات با فروکش هیجان فروشندگان و تقویت تقاضا جبران شد.
جالب است که با وجود عقب‌نشینی محدود شاخص کل، نماگر هم‌وزن طی این هفته ۵/۵ درصد افزایش یافت. واگرایی قابل ملاحظه این دو شاخص نشان می‌دهد که معامله‌گران بورسی طی این هفته تمرکز خود را روی سهامی گذاشته‌اند که غالبا از گزند ریسک قیمت‌های جهانی در امان بوده‌اند و ضمنا با برخورداری از حجم مبنای کمتر توانسته‌اند پول‌های خرد را جذب و به رشد پرشتاب خود ادامه دهند.
افزایش نااطمینانی سیاسی، تشدید تقابل تجاری بین چین و آمریکا و تاثیر منفی آن بر قیمت جهانی کالاها و نبود اطمینان از تاثیر تحریم‌های جدید بر عملکرد صادرکنندگان بزرگ سه عامل اصلی هستند که باعث ایجاد جو احتیاط و نوعی بلاتکلیفی در بورس تهران شده‌اند. در این فضا، مهار نوسان روزانه قیمت‌ها به دست اخبار در حوزه سیاست خارجی و برداشت کلیت بازار از این خبرها سپرده شده که با عنایت به سمت و سوی متناقض اخبار، موجب نوسانات هیجانی در روند قیمت‌ها می‌شود. با این وجود، مشارکت‌کنندگان بازار سهام طی دو ماه آتی اطلاعات مالی مهمی را دریافت می‌کنند که احتمالا تا حدی ابهامات موجود در زمینه آثار رویدادهای جاری بر وضعیت شرکت‌ها را برطرف می‌کند.
رفتارهای بازار سهام
یکی از ویژگی‌های اصلی رفتار بازارهای سهام این است که دائما در حال سنجیدن آثار عوامل اقتصادی و غیراقتصادی موثر بر فضای سرمایه‌گذاری هستند و برآیند این تحولات را در نهایت در قیمت‌ها منعکس می‌کنند. بر‌اساس نظریه «بازارکارا»، در شرایطی که تعداد مشارکت‌کنندگان در داد‌وستد سهام به اندازه کافی زیاد باشد همواره قیمت بیانگرارزش واقعی در هر لحظه است چرا که هم عوامل اقتصادی یعنی عوامل موثر بر سودآوری شرکت‌ها و هم پیشران‌های غیراقتصادی یعنی ریسک‌های سیستماتیک، تاثیر خود را به‌صورت کمّی و در قالب ارقام در قیمت سهام منعکس می‌کنند.
تکلیف دسته اول عوامل البته روشن است، چرا‌که با یک سلسله مفروضات اقتصادی سروکار دارند اما دسته دوم تنها از طریق تعیین ضریب ریسک یا نااطمینانی در محاسبات دخیل می‌شوند. بر این اساس، هر‌چه نااطمینانی در زمینه عوامل غیراقتصادی بیشتر باشد، سرمایه‌گذاران پوشش بیشتری را در ارزش‌گذاری در نظر می‌گیرند؛ به عبارت فنی تر، اثر این نااطمینانی را با بالابردن بازده مورد انتظار یا افزایش نرخ تنزیل درآمدهای آتی جبران می‌کنند.
به این ترتیب هر چه ریسک‌های محیطی بالا می‌رود، سرمایه‌گذاران نرخ بازده بالاتری را برای خرید سهام طلب می‌کنند و قیمت کمتری را برای سودهای بالاتر شرکت‌ها می‌پردازند. شرایط فعلی بورس تهران نیز به خوبی گویای همین وضعیت است؛ در حالی که انتظار می‌رود سود مجموع شرکت‌ها در سال جاری نسبت به قبل از آغازدوره تضعیف ارزش پول ملی تا سه برابر بیشتر باشد، میانگین کل قیمت‌های سهام رشد متناظری را نشان نمی‌دهند.
از سوی دیگر، در افق کوتاه‌مدت نیز به رغم ثبات و حتی بهبود عوامل مستقیم موثر بر سودآوری بنگاه‌ها نظیر نرخ ارز و قیمت‌ها در بورس کالا، رفتار نوسانی و متلاطم در روند سهام دیده می‌شود که لزوما همسو با سیر تحولات صرفا اقتصادی نیست.
بنابراین می‌توان گفت سرمایه‌گذاران در بورس تهران، مطابق با تئوری سرمایه‌گذاری، در برابر افزایش ریسک‌های سیستماتیک، سپر بازده مورد انتظار خود را در حال حاضر بالا برده‌اند و همین مساله مانع از تقویت و تمدید روند صعودی بازار شده است؛ شرایطی که اگر به سمت آرامش و کسب اطمینان محیطی حرکت کند، می‌تواند حتی در صورت عدم تداوم متغیرهای صعودی حاکم بر سودآوری شرکت‌ها، بورس را از محل کاهش نرخ بازده مورد انتظار سهامداران با جهش جدیدی مواجه کند.
تحلیل هفتگی بورس جهانی
روز پنجشنبه بازار سهام آمریکا برای سومین روز متوالی رشد کرد و در نتیجه دلار آمریکا در برابر تمامی ارزهای اصلی تقویت شد. شاخص‌های اقتصادی آمریکا بهتر از انتظارات بازار بودند. داده‌های مربوط به بازار مسکن رشد خوبی داشتند و فعالیت‌های تولیدی در بخش فیلادلفیا هم افزایش یافته، شاخص مدعیان بیکاری هم پایین آمده است.
واکنش سر سخت چین به تنش‌های تجاری اخیر باعث تشدید مجدد جریانات ریسک گریزی شده به طوریکه بازارهای سهام اروپا و آتی سهام آمریکا افت کرده‌اند. در همین حال تقاضا برای اوراق خزانه‌داری آمریکا افزایش یافته و باعث کاهش نرخ بازدهی این اوراق شده است. در بازار فارکس هم شاهد تقویت ارزش دلار آمریکا هستیم. تصمیم اخیر دولت آمریکا در قرار دادن شرکت چینی Huawei در لیست سیاه موجب نگرانی سرمایه گذاران شده است.
شاخص VIX که نشانگر میزان ترس و نگرانی سرمایه گذاران بازار سهام آمریکاست به بالاترین سطح از ابتدای سال ۲۰۱۹ رسیده بود. تنش‌های تجاری آمریکا و چین محرک اصلی جریانات ریسک گریزی بازارهای مالی است، به‌طوری‌که موجب سقوط شاخص S&P 500 آمریکا شد. جریانات ریسک گریزی تقاضا برای دارایی‌های امن مثل ین ژاپن را بالا برد، اما دلار آمریکا نتوانست در قالب دارایی امن ظاهر شود.
