ناظر اقتصاد: موضوع پرداخت مالیات و جلوگیری از فرار مالیاتی سالهاست که در کشور مطرح است ولی روندها نشان میدهد که در این زمینه موفق عمل نشده و بیشترین سهم درآمد مالیاتی از دهکهای پایین درآمدی است. ضعفهایی در سیستم مالیاتی کشور وجود دارد. همچنین نگاه مثبتی به پرداخت مالیات در کشور وجود نداشته و در سالهای مختلف براساس آمارهای بانک مرکزی سهم درآمد مالیاتی کشور محقق نشده است.
درآمد مالیاتی دولتها در کشورهای پیشرفته سهم بالایی از درآمدهای دولتی را به خود اختصاص میدهد و درآمد مالیاتی یکی از منابع اصلی تامین بودجه در کشورهای توسعه یافته است. یکی از ساز و کارهای مهمی که به منظور جلوگیری از فرار مالیاتی در کشورهای توسعه یافته ایجاد شده، شفافسازی درآمدها است. در واقع آنچه مشخص است بدون اطلاع از سطح درآمدها نمیتوان مانع از فرار مالیاتی شد.
بیشترین سهم درآمد مالیاتی از دهکهای پایین درآمدی (کارمندان)
طبق گفته مسئولین مربوطه دقیقترین مالیاتها در ایران توسط کارمندان در دهکهای پایین درآمدی پرداخت میشود. مهمترین عامل در این زمینه شفاف و دقیق بودن درآمدهای کارمندان است که در اظهارنامهها بیان میشود. به نظر میرسد بیشترین سهم درآمد مالیاتی از دهکهای پایین درآمدی کشور توسط کارمندان تامین میشود که البته آمار دقیقی در این زمینه اعلام نشده است.
اما نکته مهم این است که این مسئله در کشورهای توسعه یافته برعکس میباشد و بیشترین سهم درآمد مالیاتی دولت توسط قشر ثروتمند و شرکتهای بزرگ تامین میشود. همانطور که در اینفوگراف زیر ملاحظه میشود. بیشترین سهم درآمد مالیاتی دولت ایالات متحده در ۳۹.۵ درصد از کل درآمد مالیاتی توسط یک درصد بالای درآمدی جامعه تامین میشود؛ ۵۰ درصد پایین درآمدی حدود ۲.۸ درصد مالیات را میپردازند.
پیش بینی شده در سال ۹۸ حدود ۳۸ درصد از درآمدهای دولت از درآمدهای مالیاتی تامین شود. آنچه مشخص است باید فرهنگ پرداخت مالیات در کشور شکل بگیرد تا بیشترین سهم درآمد مالیاتی از دهکهای پایین درآمدی کشور نباشد. این امر، در وهله اول نیازمند شفافسازی درآمدها است. در این رابطه، ایجاد سامانه الکترونیکی پرداخت مالیات اقدام مهمی در زمینه سهولت پرداخت مالیات بوده است. در واقع درآمدهای مالیاتی میتواند جایگزین سهم قابل توجهی از درآمدهای نفتی شود.
