ناظر اقتصاد: در پایان معاملات امروز ۲۳ مرداد ۹۸ بورس ، شاخص‌کل بورس با افزایش ۴۲۹۴ واحدی به ۲۶۱,۳۹۱ واحد رسید. ارزش معاملات در بورس ۱۱,۱۰۱ میلیارد ریال (۴۰۷ میلیارد ریال مربوط به معاملات بلوکی) و در فرابورس ۱۱,۵۱۱ میلیارد ریال (تقریبا ۲۱۲۷ میلیارد ریال معامله اوراق صکوک و بلوکی) بوده است. مجموع کل معاملات خرد در بازار بورس و فرابورس معادل ۲۰,۰۷۸ میلیارد ریال بوده است.
شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات امروز چهارشنبه ۲۳ مرداد ۹۸ بورس در یک رکوردشکنی با ۴۲۹۴ واحد رشد به رقم ۲۶۱ هزار و ۳۹۱ واحد رسید.
شاخص کل ۲۳ مرداد ۹۸ بورس با معیار هم‌وزن ۱۱۰۷ واحد تقویت شده و به رقم ۶۸ هزار و ۲۷۲ واحد رسید. ارزش روز بازار در بورس تهران که ناشی از ارزش تعداد سهام حاضر در بورس به قیمت سهام آنهاست، به بیش از ۹۵۹ هزار میلیارد تومان رسید. امروز معامله‌گران ۲۳ مرداد ۹۸ بورس اوراق بهادار تهران بیش از ۳.۳ میلیارد سهام، حق تقدم و اوراق مالی در قالب ۳۴۵ هزار نوبت معامله و به ارزش ۱۱۱۰ میلیارد تومان دادوستد کردند.
بازار سهام امروز ۲۳ مرداد ۹۸ بورس با دریافت اخبار مساعد از بازار جهانی یکی از قوی‌تری رشدهای خود را در فصل جاری به ثبت رساند. افزایش قابل ملاحظه قیمت جهانی نفت و فلزات در شامگاه گذشته را باید مهمترین محرک تقاضا در وابستگان بورسی این کالاها قلمداد کرد. از ابتدای مرداد و پس از واکنش مثبت بورس‌بازان به اطلاعات عملکرد ماهانه و فصلی شرکت‌ها، شاخص جهانی سهام و مواد خام عقب‌نشینی کرد و فشار مضاعفی بر سهام بزرگ بورسی وارد آورد. در پی همین اتفاق، بخشی از نقدینگی به جبهه دوم تالار شیشه‌ای نقل مکان کرد و زمینه‌ساز شکاف بازدهی بین شاخص‌های کل و هم وزن شد. اما امروز نقدینگی پس از حدود دو هفته به شکلی هماهنگ و همگن در عموم صنایع توزیع شد و هر دو نماگر اصلی بازار را با سرعتی تقریبا برابر ارتقا بخشید.
میزان بازدهی و ارزش بازار صنایع بورسی از ابتدای سال ۱۳۹۸
فاز جدید رابطه کشور چین با جهان
رابطه چین با سایر کشورهای جهان وارد فاز جدیدی شده است. معجزه اقتصاد چین، سابقاً توسط سرمایه‌گذاری و بخش صنعت تغذیه می‌شد، اما امروز مصرف داخلی، محرک اصلی رشد اقتصادی این کشور است و در مقایسه با قبل، کمتر در معرض ارتباطات اقتصادی با سایر کشورهای جهان، قرار دارد. این در حالی است که در مقابل، به علت تبدیل شدن چین به دومین اقتصاد بزرگ جهان و نقش آن در هدایت تجارت بین‌المللی، مواجهه سایر کشورهای جهان با چین افزایش یافته است.
چین در پیوستن به اقتصاد جهانی و دستیابی به مقیاس واقعیاش در جهان به عنوان یک کشور تجاری، پیشرفت کرده است، اما در زمینه‌های دیگر از جمله تامین مالی پیشرفت نکرده است. در حال حاضر، رابطه چین با دیگر کشورهای جهان در حال تغییر است. متناسب با میزان تعامل کم یا زیاد این کشورها با چین، ممکن است ارزش زیادی در معرض خطر قرار گیرد.
چین که در سال ۴۱۰۲ به بزرگترین اقتصاد جهان از لحاظ شاخص برابری قدرت خرید، تبدیل شد، در مقیاس خود یک قدرت جهانی محسوب می‌شود، اما در فرآیند یکپارچگی جهانی همواره اینگونه نبوده است. این کشور در سال ۲۰۱۳ به بزرگترین کشور در تجارت کالا تبدیل شد. اگرچه کشور چین دارای ۱۱۰ شرکت از ۵۰۰ شرکت بین‌المللی برتر جهان است، اما همچنان بیش از ۸۰ درصد درآمد این شرکت‌ها در داخل کشور چین به دست می‌آید. بانکداری چین و بازارهای اوراق بهادار و اوراق قرضه این کشور از لحاظ اندازه، جزء سه مورد برتر جهان به شمار می‌روند، این درحالی است که حضور بازیگران بین‌المللی در این بازارها بسیار محدود است.
موسسه مک‌کنزی شاخص جدیدی را تحت عنوان شاخص مواجهه چین– جهان معرفی کرده است و در آن اهمیت نسبی پیوندهای اقتصادی بین چین و اقتصاد جهانی را در مقایسه با سایر اقتصادهای بزرگ با نگاهی به داده‌های مربوط به تولید صنعتی، مصرف و سرمایه‌گذاری می‌سنجد. بر اساس این شاخص، مواجهه چین با جهان در زمینه تجارت، فناوری و سرمایه به طور نسبی کاهش پیدا کرده است. در مقابل، مواجهه جهان با چین افزایش یافته است که این نشان‌دهنده تعادل مجدد اقتصاد چین به سمت مصرف داخلی است. از سال ۲۰۱۵ تاکنون، در میان ۱۱ فصل از ۱۶ فصل سال، بیش از ۶۰ واحد درصد از رشد کل تولید ناخالص داخلی چین از محل مصرف بوده است. بر اساس تحلیل‌های صورت گرفته از ۲۰ بخش و ۷۳ اقتصاد، مواجهه جهان با چین در بین بخش‌ها و نقاط جغرافیایی مختلف، بسیار متفاوت است. (اتاق تهران)
آرامکو همچنان پرسودترین شرکت جهان
شرکت نفت عربستان، آرامکو علیرغم کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی همچنان پرسودترین شرکت‌ها در سطح جهان خواهد ماند.
شرکت نفت عربستان آرامکو در تازه‌ترین گزارش درباره سودهای نیمه اول سال جاری خود اظهار داشت که سودهای آن در ۶ ماهه نخست سال ۲۰۱۹ به میزان %۱۲ کاهش یافته و به سطح ۴۶.۹ میلیار دلار رسیده است.
علی رغم کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی و کاهش %۱۲ درصدی سودهای آن در نیمه نخست سال جاری آرامکو اما همچنان به آسانی از شرکت‌های غول‌پیکری نظیر اپل، آمازون و غیره و همچنین از دیگر شرکت‌های تولید کننده نفت که از کاهش سود در اثر کاهش قیمت نفت خام و ارزش تولیدات رنج می‌برند، گذشته و به عنوان پرسودترین شرکت در جهان شناخته شده است.
از سویی خالد الدباغ، معاون امور مالی، راهبردی و توسعه‌ای رئیس شرکت آرامکو در گفت‌وگویی اعلام کرد «بعضی از بزرگترین ذخایر نفتی و بیشترین آنها از نظر تولید را در سطح جهان دارا هستیم».
او افزود که نتایج مالی شرکت آرامکو بی‌نظیر است و این در سایه کاهش قیمت‌های نفت به عنوان «گواهی بر توانایی‌های ما برای پایداری» است.
آرامکو در نیمه نخست سال جاری ۴۶.۴ میلیارد دلار را به عنوان سود سهام پرداخت کرد که شامل ۲۰ میلیارد دلار سود به مالکان شرکت است. این در حالی است که این میزان در سال گذشته تنها شامل ۶ میلیارد دلار بود.
بنا به اظهارات مدیر گروه روی برایس این موضوع برای سرمایه‌گذاران احتمالی قبل از اولین عرضه کلی سهام که قرار است در سال ۲۰۲۰ یا ۲۰۲۱ انجام شود، بسیار حائز اهمیت خواهد بود.
در حالی که میانگین قیمت فروش نفت خام آرامکو از ۶۹ دلار در سال گذشته به ۶۶ دلار در بشکه در نیمه نخست سال جاری کاهش یافته است، میزان تولید نفت خام سعودی اما در سطح ۱۰ میلیون بشکه در روز ثابت ماند.
از سویی سعودی مایل است تا مبلغ رکورد ۱۰۰ میلیارد دلار را از راه فروش %۵ سهام آرامکو جمع‌آوری کند.
فروش %۵ سهام آرامکو و درآمد حاصل از آن به سعودی این امکان را می‌دهد تا با اولین عرضه سهام این شرکت، بزرگترین عرضه سهام تاریخ را رقم زند که این دستاورد بزرگی برای بانک‌های شرکت کننده در این روند به محسوب می‌شود. (بلومبرگ)
نفت ایران و ذخایر استراتژیک چین
مصرف یا واردات نفت بهترین نشانه روند آتی تقاضای طلای سیاه نیست. اگرچه رشد تولید ناخالص داخلی کشورها همچنان نشانگر جامعی از تغییرات ساختاری در تقاضا تلقی می‌شود، اما واردات نفت مشتریان عمده می‌تواند گمراه‌کننده باشد و ضعف‌های بنیادین تقاضا را پنهان نماید.
در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ با سقوط قیمت نفت به کمترین حد خود در شش سال قبل از آن، بسیاری از کشورها به پر کردن ذخایر استراتژیک خود ترغیب شدند. این روند در چین مشهودتر بود. واردات نفت این کشور علیرغم کند شدن رشد اقتصادی به رشد خود ادامه داد. چین هدف نرخ رشد خود را در سال ۲۰۱۵ هفت درصد اعلام کرد که کمترین میزان دو دهه اخیر محسوب می‌شد. اما در همین سال نیز واردات نفت این کشور افزایش یافت.
پر کردن ذخایر استراتژیک با نفت ارزان دلیل این رشد واردات نفت خام است. به لطف تلاش‌های چین برای پر کردن ذخایر استراتژیک خود، تقاضا برای نفت خام در سه ماهه آخر سال ۲۰۱۴ پس از قرار گرفتن در پایین‌تر از حد مورد انتظار در طول سال مجدداً احیا شد.
خریدهای نفتی با هدف پر کردن ذخایر استراتژیک تا حد زیادی در چین و به میزان کمتری در هند عاملی مهم برای احیای تقاضای جهانی نفت محسوب می‌شود. حتی کشورهایی نظیر ویتنام که ذخایر استراتژیک ندارند نیز از قیمت‌های پایین نفت برای افزایش موجودی انبارهای تجاری پالایشگاه‌های خود استفاده می‌کنند.
در صنعت نفت دو نوع ذخیره وجود دارد که عبارتند از استراتژیک و تجاری. ذخیره تجاری یا ذخیره احتیاطی به نفتی اطلاق می‌شود که برای عملیات معمول روزانه در پالایشگاه‌ها یا پایانه‌های نفتی یا در محل‌های مصرف حرفه‌ای و نیمه حرفه‌ای نفت همچون نیروگاه‌ها و یا حتی توسط مصرف‌کننده نهایی ذخیره شده باشد. اما ذخایر استراتژیک به ذخایری گفته می‌شود که با هدف تامین نیاز در زمان اختلالات یا قطعی عرضه نگهداری می‌شود.
دولت‌های اندکی خود اقدام به ذخیره نفت خام می‌کنند ولی بیشتر دولت‌ها تولیدکنندگان نفت و پالایشگاه‌ها را مجبور به نگهداری ذخایر بیشتر می‌کنند. دولت‌های آمریکا و چین جزو معدود دولت‌هایی هستند که خود اقدام به ذخیره‌سازی نفت می‌کنند.
برنامه ذخیره استراتژیک نفت آمریکا از سال ۱۹۷۷ و در واکنش به تحریم نفتی کشورهای عربی در سال‌های ۱۹۷۳ و ۱۹۷۴ شروع شد. اما چینی‌ها برنامه خود را از سال ۲۰۰۶ آغاز کرد‌ه‌اند. پکن برای اولین بار در نوامبر ۲۰۱۴ از جزییات برنامه ذخیره نفت خام خود پرده برداشت و اعلام کرد که در ۴ مکان مختلف اقدام به نگهداری مجموعا ۹۱ میلیون بشکه نفت خواهد کرد.
درحال حاضر نیز برخی آمارهای بین‌المللی از جمله آمارهای منتشر شده در نشریه معتبر پلاتس نشان می‌دهد چین نفت خریداری شده از ایران طی ماه میلادی گذشته (ژوئن) را به ذخایر استراتژیک خود در سواحل شهرهای تیانجین، هوژو و جینجو تزریق کرده است. این مسأله نشان می‌دهد نفت ایران که با پالایشگاه‌های چینی سازگاری دارد، همچنان مورد علاقه این کشور است.
براساس آمار گمرک چین، این کشور در ماه ژوئن ۲۰۱۹ بیش از ۲۰۹ هزار بشکه نفت از ایران وارد کرده که حدوداً معادل سه نفت‌کش غول‌پیکر است.
این میزان واردات حدود ۶۰ درصد کمتر از واردات ماه مشابه سال قبل است که دلیل اصلی این کاهش لغو معافیت‌های مربوط به خرید نفت از ایران و فشارهای آمریکا در این زمینه است. شواهد نشان می‌دهد چین از اواخر سال ۲۰۱۸ فرآیند ذخیره‌سازی نفت خریداری شده از ایران را آغاز کرده است.
زیرساخت‌های ذخیره‌سازی نفت در تیانجین، هوژو و جینجو بخشی از جدیدترین تأسیساتی است که چین در جریان مرحله دوم توسعه ذخایر استراتژیک خود احداث کرده و این سه نقطه مجموعاً ۵۰ میلیون بشکه گنجایش دارند.
آمارهای رسمی نشان می‌دهد چین در نیمه اول سال ۲۰۱۹ نزدیک به ۱۰ میلیون بشکه در روز نفت وارد کرده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۹ درصد افزایش داشته است. اما آخرین باری که چین به طور رسمی میزان ذخایر خود را افشا نموده به اواخر سال ۲۰۱۷ بر می‌گردد که اداره ملی آمار چین، این میزان را بالغ بر ۲۷۶ میلیون بشکه اعلام کرد. برآوردها نشان می‌دهد این ذخایر حدود ۲۵ درصد افزایش یافته و هدف چین رسیدن به ذخیره ۵۵۰ میلیون بشکه‌ای تا پایان سال ۲۰۲۰ است. براساس آمار واردات نفت چین در ماه گذشته، ایران یازدهمین کشور تأمین‌کننده نفت چین است و به نظر می‌رسد چین برای رسیدن به اهداف خود همچنان به نفت ایران نیاز دارد.
منبع: روزنامه جهان اقتصاد
